A primavera enche de beleza as montañas e os xardíns cada ano. E máis aló da paisaxe colorida que ofrece a natureza, en Galicia aproveitamos esta materia prima para deleitarnos con ela. Na localidade pontevedresa de Ponteareas, como en moitas vilas de Galicia por estas datas, confeccionan alfombras florais na honra do Corpus Christi. Unha arte efémera que co paso dos anos gañou en beleza e en calidade.
Seguro que todos coñecemos algunha vila próxima que, en maior ou menor medida, confecciona alfombras de flores para realzar a vistosidade dunha procesión ou acto relixioso. Pero en Ponteareas é tal a dedicación dos seus veciños e veciñas na elaboración e na confección das alfombras florais do Corpus que foron declaradas de Interese Turístico Internacional xa no 2009.
Case 200 anos de alfombras florais
As alfombras de flores están intrinsecamente ligadas á celebración do Corpus en Ponteareas. Esta festa comezou a celebrarse na vila pontevedresa no ano 1857, cando se alfombraron por primeira vez vinte rúas para decorar a procesión do Santísimo.
Dende entón, o número de rúas mantívose, pero os tapices cambiaron de tamaño, complexidade e forma, ademais de presentar cada ano un deseño diferente.
A orixe das alfombras de flores
Imaxe: Turismo Rías Baixas
Non existe unha teoría unificada sobre a súa orixe. Hai expertos que aseguran que as alfombras florais dos actos relixiosos, como o Corpus Christi, son herdanzas de manifestacións pagás propias do mes de maio, de diversas accións de grazas en épocas de colleita e de diversas festas primaverais que conmemoran o florecemento da natureza.
Co paso do tempo, sinalan os expertos, a veciñanza comezou a tapar con flores os buratos do percorrido que seguía a procesión. Dado o seu atractivo, comezaron a facer debuxos máis elaborados, ata imitar coas súas flores os clásicos tapices de tecido da época que adornaban as casas adiñeiradas. E todo isto foi o que chegou aos nosos días, con centos de metros de debuxos e filigranas diferentes e moi variadas, coa temática relixiosa de fondo.
Alfombras Corpus en Ponteareas
As alfombras florais de Ponteareas son unha forma de celebrar e decorar a procesión do Corpus, que se celebra 60 días despois do Domingo de Pascua.
Durante a noite anterior, todos os veciños e veciñas da vila participan na confección dos delicados tapices multicolores que cubrirán as rúas polas que pasará a solemne procesión. O resultado son fermosas filigranas de arte floral que conseguen enxalzar o esplendor do desfile de Corpus.
Como se fan as alfombras florais en Ponteareas
Imaxe: Turismo Rías Baixas
A veciñanza adoitan repartir a tarefa de confección das alfombras por rúas, portais ou baixos, e defolian as flores para o seu uso posterior semanas antes.
Cada persoa coñece a súa función, dende o almacenamento e distribución dos pétalos ata a confección dos debuxos e o seu recheo. É todo un traballo ben organizado.
O deseño dos modelos é a primeira fase do proceso de elaboración que se realiza con meses de antelación. Unhas semanas antes da festa recóllese todo o material vexetal e, máis tarde, as flores.
Xa sobre o asfalto, o sábado pola tarde (o día anterior ao Domingo de Corpus), colócanse os modelos nos que se farán os debuxos, que se cubrirá durante toda a noite con flores e moitos outros materiais (sal, area, terra, café…).
As alfombras máis vistosas da procesión de Ponteareas
Para poder visualizar toda a maxestade das alfombras florais de Ponteareas hai que ter en conta varios puntos fundamentais da procesión. A praza Bugallal, a praza Maior, a rúa Oriente, a rúa dos Ferreiros, a rúa Doutor Fernández de la Vega, a rúa Reveriano Soutullo ou a avenida da Constitución son algunhas das máis importantes.
O Santísimo ábrese paso sobre as alfombras de flores acompañado en todo momento dunha choiva de pétalos que, dende os balcóns, dan forma a un dos momentos máis peculiares desta festa.
Ponteareas acolle tamén a alfombristas doutras zonas, entre os que destacan os da localidade canaria da Orotava, que dan forma a unha alfombra con terra volcánica do Teide.
Programa Alfombras Ponteareas 2023
O día grande das festas do Corpus de Ponteareas 2023 é o domingo 11 de xuño. Non obstante, a celebración ten lugar do 2 ao 12 de xuño, con máis de 25 actividades para todos os públicos.
Deixámosvos o programa das festas do Corpus de Ponteareas:
Venres, 2 de xuño:
Presentación da Revista Pregón.
Actuación musical de “Triade” con Nuria Gesteira, Dani Pequeño e Álex Caldas.
Domingo, 4 de xuño:
Inauguración da exposición “150 aniversario da Banda Unión de Guliáns”.
Lectura do pregón a cargo de Jorge Sobral e actuación musical.
Luns, 5 de xuño:
Animación musical nas rúas a cargo do grupo folclórico “Algazara”.
Martes, 6 de xuño:
Animación musical nas rúas a cargo do grupo folclórico da Casa Cultural de Areas.
Mércores, 7 de xuño:
Animación musical nas rúas a cargo do grupo Os Muíños de Oliveira.
Xoves, 8 de xuño:
Animación musical nas rúas a cargo do grupo Senfol.
Venres, 9 de xuño:
Animación musical das rúas a cargo do grupo Pedra da Garza.
Inauguración da exposición “Corpus en Flor”.
Concerto da Banda de Música Xuvenil de Xinzo.
Sábado, 10 de xuño:
Inicio dos traballos de confección das alfombras florais.
Animación musical en diversos puntos da vila.
Domingo, 11 de xuño:
Misas (8:30 e 20h).
Misa solemne con paradas nos altares (11:30 h).
Concerto do grupo musical Nosa Señora do Carme.
Desfile de carrozas e batalla de flores polas rúas do centro urbano.
Animación musical.
Verbena a cargo da orquestra Gran Parada.
Luns, 12 de xuño:
Inchables e actividades de animación infantil.
Ofrenda floral en memoria dos alfombristas no monumento ao alfombrista.
Acto de entrega de medallas do Corpus Christi.
Animación musical nas rúas do centro urbano.
Verbena a cargo do Combo Dominicano.
Agora xa coñeces todo o proceso e traballo que os veciños e veciñas de Ponteareas imprimen nas súas alfombras florais o día do Corpus. Un espectáculo visual e perfumado que deixa sen palabras a todo visitante que ese día decide achegarse á vila pontevedresa. A que estás esperando?