Galicia está chea de festas e de celebracións que mesturan o mitolóxico e o pagán co relixioso. Unha unión que é case perfecta en Redondela. Todos os anos na celebración do Corpus Christi integran un dragón nos seus actos debido a unha lenda ancestral. Un dragón que sae en procesión e desfila na chamada "Festa da Coca".

Cando a festa xa se coñece co nome do dragón mitolóxico é porque xa ten todo o protagonismo. Cada ano, a vila de Redondela conmemora a valentía e a bravura dos seus veciños para vencer o dragón, comunmente coñecido coma a Coca, coincidindo cunha das principais festas relixiosas do ano, o Corpus. Pero, de onde vén a lenda do dragón da Festa da Coca?

Os mariñeiros que salvaron Redondela da Coca

La Cola de Redondela junto con un cabezudo

Imaxe: Turismo de Redondela

A celebración da Festa da Coca de Redondela xira arredor da lenda dun dragón que levaba as nenas da vila á súa guarida. O dragón vivía nas augas que rodeaban a illa de San Simón. De cando en vez achegábase á vila mariñeira destruíndo todo o que atopaba ao seu paso e secuestrando as veciñas máis novas.

Os mariñeiros do lugar, fartos do dragón, decidiron cazalo coas súas espadas. Despois dunha longa batalla, saíron vitoriosos. Unha vez morto o animal, rescataron as súas prisioneiras e levaron o corpo da Coca ao centro da vila, onde os mariñeiros, agarrados das espadas, comezaron a bailar con alegría arredor do monstro morto.

Todos os anos, no desfile de Corpus Christi, Redondela celebra a vitoria sobre a Coca e a liberación das máis pequenas do lugar desfilando polas rúas coa figura do dragón e interpretando a “Danza das Espadas e das Penlas”.

Cando ver a “Danza das Espadas e das Penlas”

Danza de las espadas y las penlas en Redondela

Imaxe: Turismo de Redondela

Para poder ver todo o espectáculo da “Danza das Espadas e das Penlas” terás que asistir ás Festas da Coca. Durante o percorrido das procesións os danzantes bailan algunhas figuras ao son da banda de música.

Despois da misa do día de Corpus, a procesión realízase sobre as alfombras florais que os veciños da vila estiveron confeccionando a noite anterior. En determinados espazos do percorrido realízase o baile e en lugares concretos realízanse as diferentes coreografías.

Que son as Penlas?

Xunto aos bailaríns, un grupo formado por vinte e cinco mozos, bailan as “Penlas”, dúas nenas, de entre tres e cinco anos, vestidas de branco e cunhas pequenas ás nas costas. Fano sobre os ombreiros das “burras”, dúas mulleres que simbolizan as súas nais e que tradicionalmente eran panadeiras da vila. Tiñan este privilexio porque pertencían ao gremio que facía o pan de Corpus.

Os bailaríns visten unha camisa e pantalóns brancos, zapatillas brancas e unha banda. Ademais, levan unha faixa de distintas cores, vermella ou verde, segundo a posición que ocupen. Os catro últimos, coñecidos como “abaelas” ou “rabelos”, levan unha faixa azul.

Xunto a esta indumentaria, os danzantes levan espadas (en alusión á danza dos mariñeiros que derrotaron a Coca) e castañolas. As figuras que executan a danza de espadas son ao redor de dez, e algunhas teñen nomes como a “reverencia”, o “pase en cadea”, o “camiño de Santiago” ou a “estrela”.

A música que acompaña o baile está formada por unha gaita e un tambor. Ademais do xoves, a “Danza das Espadas e das Penlas” volve representarse o domingo, desta volta en Vilavella.

A orixe do nome do dragón: Coca

Alfombra floral de la fiesta de la Coca en Redondela

Imaxe: Turismo de Redondela

Existen varias teorías sobre por que o dragón se chama Coca. Algúns historiadores sitúano no termo latino “cocatrix”, que significa crocodilo, baseándose en documentos do século XV. Tamén existe a opinión de que a Coca ten a súa orixe no coco ou monstro infantil, e outros estudosos relacionan a besta co xigante de tres cabezas “Caco”, fillo de Vulcano.

Só a cabeza da recreación da Coca que desfila polas rúas de Redondela se conserva tal e como aparecía nas fotografías dos anos 20. A figura da criatura sufriu diversas restauracións e melloras ao longo da súa existencia.

Programa da Festa da Coca de Redondela 2023

Programa de la Fiesta de la Coca de Redondela 2023

As Festas da Coca de Redondela comezan sempre o día antes do Corpus, é dicir, empezan sempre un mércores e duran ata o domingo. Aínda que o gran día é o xoves, todos os días hai un programa variado para toda a familia.

Mércores, 7 de xuño

  • 17:45 Desfile de Xigantes y Cabezudos acompañados polo grupo de gaitas Airiños de San Simón.
  • 19:30 Praza del Concello: Orquestra de Saxos de Redondela.
  • 20:00 Praza del Concello: lectura do pregón a cargo das SARILLAS, (equipo de veteranas do club SAR de Redondela), acto solemne do Relevo de Burras, Homenaxe aos alfombristas, Homenaxe de Danza de Espadas e acendido da iluminación da festa.
  • 22:00 Campo da Feira: concerto do Grupo América.
  • Confección das alfombras florais.

Xoves, 8 de xuño

  • 11:00 Traslado da Virxe “A Gabacha” da igrexa de Vilavella á igrexa de Santiago, acompañada pola Danza das Espadas, das Penlas e a Banda de Música de Redondela.
  • 12:00 Desfile da Coca cos Mordomos e Dianiños acompañada por Xigantes e Cabezudos e o grupo de gaitas Sons do Castro.
  • 12:00 Igrexa de Santiago de Redondela: Misa Maior
  • 13:00 Procesión polas rúas adornadas coas alfombras de flores, xunto á Banda de Música de Redondela e A Danza das Espadas e das Penlas na praza da Constitución.
  • 18:00 Alameda de Castelao: Banda de Música Municipal de Redondela.
  • 22:00 Campo da Feira: Orquestra Saudade.

Venres, 9 de xuño

  • 10:30 Alborada a cargo da Banda Municipal de Redondela.
  • 11:30 Retorno da Virxe “A Gabacha” acompañada pola Banda Municipal de Redondela.
  • 17:00 a 20:30 Pista da Xunqueira e Alameda de Castelao: Balonmán na rúa.
  • 21:00 Campo da Feira: RMS.
  • 22:00 Campo da Feira: Los Motores.
  • 23:15 Campo da Feira: Sínkope.
  • 01:00 Campo da Feira: Obús.

Sábado, 10 de xuño

  • 11:00 Alborada a cargo da Banda Municipal de Arcade.
  • 18:00 Alameda Castelao: Banda de Música de Arcade.
  • 21:00 Campo da Feira: Orquestra Gran Parada.
  • 00:00 Campo da Feira: Chaleco Reflectante.
  • 01:15 Campo da Feira: Bombay.
  • 02:30 Campo da Feira: Sesión DJ Rodri Vegas.
  • Elaboración das Alfombras Florais nas rúas de Vilavella.

Domingo, 11 de xuño

  • 11:00 Alborada a cargo da Banda Municipal de Chapela.
  • 12:00 Desfile da Coca cos Mordomos e Dianiños acompañada por Xigantes e Cabezudos e o grupo de gaitas O Carballo das Cen Pólas.
  • 12:00 Misa na igrexa de Vilavella. Procesión polas rúas acompañadas polas Danzas das Espadas, das Penlas e a Banda de Música de Chapela. Baile de homenaxe da Danza das Espadas e das Penlas na praza de Ponteareas en na praza de Ribadavia.
  • 18:00 Alameda Castelao: Banda de Música de Chapela.
  • 22:00 Campo da Feira: Orquestra Cinema.