O San Froilán de Lugo é unha das festas máis populares do outono galego. Declarada Festa de Interese Turístico Galego e Festa de Interese Turístico Nacional, as súas casetas de polbo, os concertos e citas tan soadas como o Domingo das Mozas atraen cada ano a miles de visitantes á "Cidade da Muralla" do 4 ao 12 de outubro.
Xa o dicía Álvaro Cunqueiro: As festas do San Froilán son "as máis belas do outono galego".
Entre o mércores 4 e o xoves 12 de outubro, Lugo é unha auténtica festa repleta de música, gastronomía, tradición, fogos artificiais, charangas, desfiles de cabezudos, tómbolas, espectáculos de maxia e unha infinidade de actividades para todos os gustos e todos os públicos.
Programa Festas San Froilán Lugo 2023
Por suposto, non faltan a música, o "Domingo das Mozas" ou o "San Froilán Miúdo".
Este ano, ademais, a organización propúxose que o San Froilán chegue a cada recuncho de Lugo. Así, o espectáculo itinerante "O San Froilán Máxico", con pasarrúas e actuacións do Mago Antón, percorrerá os diferentes barrios da cidade.
A cultura galega será outra das grandes protagonistas do San Froilán 2023, coa celebración do "XXI Festival de Música Tradicional", a "Verbena Galega D'antes", a "Mostra de Música Tradicional Galega" e o "Cultura e Tradición no Camiño".
O San Froilán 2023 contará tamén cun espectáculo de monólogos, "O San Froilán sorrí". Pola praza da Mosqueira pasarán o xoves 12 de outubro, a partir das 20 h, humoristas como Danny Boy Rivera, Oswaldo Digón e David Perdomo.
Actividades e axenda do San Froilán
As festas de San Froilán comezan o día 4 de outubro co acendido das luces, sesión de fogos artificiais e pregón na praza Maior.
En 2023, a pregoeira será a investigadora e profesora Sonia Villapol.
O día 5 de outubro, festividade de San Froilán, é o día grande das festas. Xornada de eventos solemnes, como a misa na Catedral, e de ambiente festivo nas rúas, repletas de música e de actividades.
O broche final ás Festas do San Froilán pono cada ano, o día 12 de outubro, unha gran Feira Medieval situada na praza da Catedral e nos arredores da muralla romana, con cabaleiros, damas, xograres, oficios tradicionais e exhibicións de cetrería.
Entre inicio e peche, ocasión para tomar un bo polbo, gozar da boa música, reencontrarse coa tradición do “Domingo das Mozas” e diversión para os máis pequenos co "San Froilán Miúdo".
As casetas do polbo no San Froilán de Lugo
Se algo non pode faltar nas festas de San Froilán de Lugo son as casetas do polbo nas que degustar o tradicional "pulpo á feira".
En 2023, poden abrir dende o sábado 30 de setembro ao mércores 1 de novembro.
Unhas casetas cunha longuísima tradición. Queres saber cando chegaron as casetas do polbo ao San Froilán?
Existen testemuñas de veciños pedindo casetas con teitos de palla para servir polbo no ano 1846.
Con todo, as que poderiamos chamar primeiras casetas son dos anos 60 e popularizáronse especialmente nos 80. Trátase de casetas de madeira, tamén coñecidas como "garigolos", nas que as/os pulpeiras/os preparan polbo en caldeiras de cobre.
Actualmente, é o propio Concello de Lugo quen xestiona este servizo de casetas a través dun sistema de adxudicación cunha duración de cinco anos.
Concertos nas Festas de San Froilán de Lugo 2023
Outro dos grandes atractivos das Festas do San Froilán é a súa ampla axenda de concertos e actuacións musicais. Ás bandas de música e de gaitas habituais dos primeiros anos, súmanse agora grupos e artistas de múltiples estilos.
Para que vaias tomando nota, estas son algunhas das citas musicais previstas para este ano.
Mércores, 4 de outubro
21:00 h: Red Home & Lou Marini. Na praza de Santa María
21:30 h: Electronic Lucus Fest
22:00 H: Carolina Durante. Na plaza Horta do Seminario
23:00 h: Triquell
Xoves, 5 de outubro
22:00 h: Eliades Ochoa. Na praza Horta do Seminario
23:00 h: Dupla
Venres, 6 de outubro
19:00 h: Sanfroidance, coas actuacións, entre outros, de High Paw e Víctor Santana
21:00 h: HARD GZ. Na praza Horta do Seminario
Sábado, 7 de outubro
22:00 h: Ciudad Jara. Na praza Horta do Seminario
23:00 h: Grande Amore. Na praza de Santa María
Domingo, 8 de outubro
21:00 h: "Enredadas", con Martirio, Uxía, Carmen París e A Pedreira. Na praza de Santa María
21:00 h: Baiuca. Na praza Horta do Seminario
Luns, 9 de outubro
21:00 h: Luar na Lubre. Na praza de Santa María
Mércores, 11 de outubro
17:00 h: Espazo Hip Hop
21:00 h: Viva Belgrado
22:00 h: La M.O.D.A. Na praza Horta do Seminario
Xoves, 12 de outubro
22:00 h: Rayden, na praza Horta do Seminario
O "Domingo das Mozas"
O "Domingo das Mozas" celébrase un domingo das Festas do San Froilán, habitualmente o segundo.
Por que "Domingo das Mozas"? Crese que se debe á gran cantidade de mozos dos arredores que ese día se achegaban a Lugo para buscar noiva. Na actualidade, sexa ese ou outro o motivo, o certo é que ese día as rúas se atopan a rebordar de visitantes :)
Ademais, é tradicional que veciños/as e visitantes saian á rúa ataviados/as co traxe tradicional galego dispostos a homenaxear como se merece o folclore galego e realízase tamén unha ofrenda a Rosalía de Castro. No 2023, a encargada de realizar dita ofrenda será a actriz lucense Melania Cruz.
Nos últimos anos o día previo ao "Domingo das Mozas" dedícase o día a Ferrol, cidade coa que Lugo ten unha irmandade, con intercambio de visitas oficiais incluído. Os/as ferroláns/as "devolven" a honra nas súas Festas do San Xiao.
"San Froilán Miúdo"
Os/as máis pequenos/as da casa teñen o seu espazo propio no San Froilán. Trátase do "San Froilán Miúdo", con máis de vinte actividades pensadas especialmente para eles/as.
Mención especial merece o "Festival Internacional de Marionetas", xa que conta con algunhas das figuras máis antigas de Europa.
Ademais, xogos populares, competicións deportivas, teatro ou monicreques.
Pero hai moito máis. Estas son algunhas das actividades máis destacadas do "San Froilán Miúdo 2023":
Mércores, 4 de outubro: exhibicións de baile
Xoves 5 de outubro: "Xogos XL do mundo" e representación da obra de teatro "Woow"
Venres, 6 de outubro: "The Crazy Mozarts"
Sábado, 7 de outubro: Xogos en familia, espectáculos de monicreques e a obra "Girafes"
Domingo, 8 de outubro: Máis teatro con "Larun" e "Le Voyage"
Xoves, 12 de outubro: Talleres de instrumentos tradicionais con "Orkestròniat"
Xa ves que toda a familia pode gozar das festas de San Froilán, o patrón de Lugo.
Quen era San Froilán?
As Festas de San Froilán celébranse dende 1754 e honran a figura do patrón da cidade.
San Froilán naceu en Lugo no ano 832. Fillo dos condes de Lugo, dende moi novo inclínase pola formación relixiosa e a vida ermitá, que o leva a retirarse e a vivir en soidade nas montañas do Cebreiro e do Bierzo.
Precisamente nun dos seus solitarios paseos por eses montes e grutas vive, segundo a tradición, un dos episodios máis importantes da súa vida. Mentres se atopaba rezando, un lobo achégase a el e ao seu asno e devora ao animal. Pero San Froilán mírao con tal tenrura e comprensión que o lobo inclina a cabeza e dende ese momento convértese no fiel compañeiro que levará polo mundo as súas alforxas. Esta imaxe é a que se mantén como a representación máis recoñecible e habitual de San Froilán.
Decisiva foi tamén a súa amizade con San Atilano, monxe como el, e que o acompañaría na súa labor de predicación e fundación de dous mosteiros á beira do río Douro: Tábara e Moreruela de Tábara. Porque a fama de San Froilán chegou a oídos do mismísimo Alfonso III, que vía nel un personaxe fundamental para a súa ansiada Reconquista, e estendeuse por Galicia e León, cidade da que foi bispo e en cuxa catedral está enterrado.
Por entón xa era obxecto de devoción entre os veciños de Lugo e de León e, anos despois, o papa Urbano II convérteo en santo.
San Froilán: de santo a patrón da cidade de Lugo
En 1600, a diocese de Lugo establece o San Froilán como festa eclesiástica que se celebra o 5 de outubro, coincidindo co aniversario da súa morte. Cinco anos despois, San Froilán convértese no patrón da cidade.
Inicialmente, as festas de San Froilán asociábanse fundamentalmente a unha feira e mercado de gando, por aqueles tempos a máis importante de Galicia. Unha cita para os vendedores de froitas, mel ou apeiros de labranza.
Co paso dos anos, impúxose o espírito lúdico e festivo; as festas gañaron popularidade e a axenda de actividades diversificouse e multiplicouse.
Non deixes pasar a ocasión de probar o polbo das casetas e de gozar do grande ambiente dunha cidade que respira festa alí por onde vaias. A túa cita co San Froilán de Lugo é do 4 ao 12 de outubro.
Fonte imaxe cabeceira: Turgalicia.