O Ribadeo Indiano 2024 celébrase a fin de semana do 12 ao 14 de xullo para render homenaxe aos emigrantes retornados. E faino con representacións e visitas teatralizadas, concertos, exhibición de vehículos clásicos, obradoiros... que reúnen a miles de persoas con vestidos indianos. Consulta aquí o programa do Ribadeo Indiano 2024, onde atoparás as datas, horarios, todas as actividades e un pouco de historia da festa.

Programa do Ribadeo Indiano 2024

Programa del Ribadeo Indiano 2024
Imaxe: Concello de Ribadeo

Durante a segunda fin de semana de xullo, os veciños e veciñas de Ribadeo e os seus comerciantes implícanse con ilusión para gozar dunha festa que homenaxea e lembra a moitas familias galegas retornadas de América dende o rigor histórico.

Exposicións, representacións teatralizadas, concertos, xornadas de cine, coches clásicos e unha decoración da zona vella engalanada con flores exóticas, mobles antigos e, por suposto, con miles de persoas vestidas para a ocasión.

Algunhas actividades necesitan inscrición previa, indicámoscho a continuación.

Así é o programa do Ribadeo Indiano 2024, do 12 ao 14 de xullo, que publica o Concello de Ribadeo.

Venres, 12 de xullo

  • 19:00 h. Teatro: Presentación do IX Ribadeo Indiano.
  • 19:15 h. Teatro: Pregón de Pilar Cagiao.
  • 19:45 h. Teatro: actuación do Coro Sagrado Corazón.
  • 20:00 h. Baixada ao peirao de Porcillán co Cuarteto Tradicional Illa Pancha.
  • 20:15 h. Peirao de Porcillán: “A chegada dos indianos” da mano do Grupo de Teatro de Ribadeo.
  • 20:30 h. Peirao de Porcillán: concerto de Doña Manteca.
  • 23:30 h. Quiosco da música, Campo de San Francisco: concerto de Gallaecia Small Band.
  • 00:30 h. Quiosco da música, Campo de San Francisco: concerto de Ludmila Mercerón.

Sábado, 13 de xullo

  • 11:00 h. Barrio San Roque: Mercado de Productos de Ultramar.
  • 11:00 h. Campo de San Francisco: torneo de petanca “El Viejo Pancho” e obradoiro de iniciación.
  • 11:30 Teatro: conferencia de Raúl Sotelo Vázquez “Para que servían as cartas da vida cotiá das familias con emigrantes: funcións e temas tratados”.
  • 12:00 h. Visita teatralizada de Jesusa da Mariana, ca actriz Susana Álvarez. Necesaria inscrición previa.
  • 12:00 h. Praza do Cantón: Obradoiro de baile “Son Cubano”, con Rosalía GT.
  • 12:30 h. Praza de Abastos: “A chegada dos haigas” coa animación dos Mariachis.
  • 12:30 h. Praciña de San Roque: recuncho infantil con xoguetes tradicionais e obradoiro con materiais naturais.
  • 12:30 h. Barrio San Roque: actuación da Banda Municipal de Música de Ribadeo.
  • 12:30 h. Catro Rúas: Música de ultramar con Los Guajiros.
  • 14:00 h. Barrio San Roque: actuación de Contrabandeando.
  • 16:30 h. Campo de San Francisco: exhibición de dominó.
  • 17:00 h. Xincana da man de Consentidiño. Para participar no xogo necesítase inscrición previa.
  • 17:00 h. Paseo cultural polo legado indiano, con Xosé María Alonso de Trelles e Suso Martínez. Necesaria inscrición previa.
  • 17:30 h. Parque de Indianos: Gran Open de Quimbumbia (billarda).
  • 18:00 h. Visita teatralizada con Jesusa da Mariana e Susana Álvarez. Necesaria inscrición previa.
  • 18:00 h. Praza de Abastos: Música de ultramar con Los Guajiros.
  • 18:00 h. Praza do Cantón: obradoiro e exhibición de baile “Rueda Bachata” e “Rueda Casino”.
  • 19:00 h. Teatro: Conferencia de Xavier Castro Pérez “Vida cotiá e xantares de ida e volta”.
  • 20:30 h. Barrio de San Roque: Festival de Habaneras e Música Hispanoamericana.
  • 23:30 h. Quiosco da música, Campo de San Francisco: verbena tradicional cos grupos Ninghures e Septeto Nabori.

Domingo, 14 de xullo

  • 10:00 h. Praza de Abastos: Mercado da horta.
  • 11:30 h. Teatro: conferencia de Arantxa Fernández Crespo e Nancy Pérez Rey.
  • 12:00 h. Paseo cultural polo legado indiano, con Xosé María Alonso de Trelles e Suso Martínez. Necesaria inscrición previa.
  • 12:00 h. Praza do Cantón: obradoiro de salsa cubana con Michel Valdés.
  • 12:30 h. Visita teatralizada con Jesusa da Mariana e Susana Álvarez. Necesaria inscripción previa.
  • 12:30 h. Praza de Abastos: Alborada con Amigos da Gaita.
  • 12:30 h. Barrio de San Roque: exhibición de coches clásicos.
  • 13:00 h. Círculo Habanero Devesa: sesión vermú con A Trova.
  • 14:00 h. Círculo Habanero Devesa: xantar campestre. Necesario comprar previamente os tickets.
  • 17:00 h. Círculo Habanero Devesa: concerto de Habana 537.
  • 17:00 h. Círculo Habanero Devesa: paseo cultural polo legado indiano de Vilaframil, Rinlo e A Devesa, con Xosé María Alonso de Trelles e Suso Martínez. Necesaria inscrición previa.
  • 17:30 h. Visita teatralizada con Jesusa da Mariana e Susana Álvarez. Necesaria inscrición previa.
  • 18:00 h. Praza do Cantón: obradoiro de salsa cubana con Michel Valdés.
  • 20:30 h. Barrio de San Roque: concerto de Vicente García.
  • 22:00 h. Barrio de San Roque: sorteo da viaxe a Cuba.

A inscrición nas actividades con reserva previa pódese realizar desde o 1 de xullo na Oficina de Turismo.

O Ribadeo Indiano

A emigración foi unha constante na historia de Galicia. Dependendo da época varían moito os destinos elixidos para emigrar. Pero o que nunca cambiou é a influencia dos emigrados nas súas vilas natais. E na localidade lucense de Ribadeo a relación coa emigración é tal que cada ano conmemoran esa influencia na súa vida local. É o coñecido Festival Indiano de Ribadeo.

A segunda fin de semana de xullo, dende o 2014, Ribadeo énchese de actividades que a fan viaxar ao pasado. Aproveitando o marco arquitectónico da vila, e coa intención de lembrar o peso da emigración a América no seu pasado, Ribadeo recrea unha sociedade claramente influenciada polas tradicións e polas modas traídas polos indianos.

A festa do Ribadeo Indiano supón remontarse aos séculos XIX e XX, unha época na que o municipio medrou grazas ás doazóns dos emigrantes que marcharon para "facer as Américas". Porque, para quen non coñeza o termo, “indiano” é o nome coloquial que se popularizou para o emigrante español en América que regresaba enriquecido.

A influencia dos indianos en Ribadeo e en Galicia

A influencia dos indianos na localidade lucense está en todos os recunchos da pequena vila costeira. Faina diferente e non podes ocultalo. Cando os primeiros emigrantes procedentes de América comezaron a regresar a Ribadeo, comezaron a construír casas dun estilo moi distinto ao dos que os rodeaban, un estilo inconfundible.

Os indianos trouxeron unha arquitectura urbana que se inseriu de xeito rechamante entre as casas tradicionais galegas. Foi o primeiro rastro visible, unhas casas que simbolizaban o éxito dos retornados no estranxeiro. Unha mostra de opulencia, sen dúbida.

As vivendas indianas

Aquelas casas chamaban a atención, e aínda hoxe chaman, xa que se diferencian moito do que é a casa tradicional galega. Son vivendas amplas, abertas ao exterior, con novas formas e materiais que, no fondo, transmiten riqueza, sofisticación e vida cosmopolita.

Esta arquitectura trouxo tamén elegantes decoracións nas fachadas, xardíns exuberantes de aires tropicais, onde non faltan palmeiras, magnolias, camelias e valados de ferro forxado que substitúen os antigos muros de pedra de Galicia.

Ribadeo é o municipio galego con maior concentración de casas indianas, unhas 27 en todo o concello, que se inspiran nos barrios contemporáneos de Bos Aires ou da Habana e presentan todo un abano de estilos: modernista, historicista ou tradicional.

Os indianos e a moda

Ribadeo Indiano
Imaxe: Turismo de Ribadeo

Os indianos non só deixaron a súa pegada na vila coas súas casas. Foron os encargados de introducir criterios e modas propias de América en Ribadeo e Galicia, deixando constancia da súa innovación na súa forma de vestir. Para comezar cos teus tecidos. Foron os introdutores do uso do liño, do algodón e da seda natural.

Estes tecidos tamén se introduciron cunha forma diferenciada de vestir. Os homes indianos caracterizábanse por levar prendas non usadas en Galicia nos séculos XIX e XX. Guayaberas, pantalóns brancos ou beige e traxes de liño. Como xa fixeran en América, moitos cubríanse con sombreiros panameños de pano ou de palla, que en xeral eran brancos.

As mulleres, pola súa banda, tamén se diferenciaban claramente das mulleres locais da época. Vestían a roupa típica das clases medias e altas da Habana ou de Bos Aires. Traxes e vestidos frouxos e de cores claras, case sempre brancos ou beige, e con algunha cor máis brillante no baixo, na cintura ou nas mangas.

Os cartos retornados dos indianos

Os indianos e as indianas identificáronse cun xeito de vestir e cunha decoración nas súas casas que mostraba o seu pasado de migrantes, pero tamén demostraron xenerosidade coa súa xente. Financiaron escolas, traídas da auga, electrificacións, cemiterios, estradas, alumeado público..., unha longa lista de melloras que facilitaron a vida aos habitantes da vila.

Por todo iso, e para non perder de vista o pasado, Ribadeo e a súa veciñanza lembran de xeito festivo toda esa cultura e todas esas melloras no Ribadeo Indiano.

Fonte imaxe de cabeceira: Ribadeo indiano.