O noso pan represéntanos. Por iso o pan galego conta co selo Indicación Xeográfica Protexida (IXP), que quere dicir que só aquí facémolo dunha determinada maneira. Coa súa codia crocante, a súa miga esponxosa, ese sabor a masa nai... Pero non todos son iguais, hai moitos tipos de pan galego: pan de Cea, pan de Carral, pan de Ousá, pan de Neda, pan de broa...
Saberías diferencialos? Queda para descubrir os tipos e formatos, que ten de especial o pan galego e cal é o mellor pan de Galicia.
Fáisenos a boca auga.
Como é o pan galego?
É facilmente recoñecible pola súa codia crocante e a súa xenerosa miga esponxosa, que se consegue con fariña de trigo brando, desta unha proporción é de trigo galego. Elabórase artesanalmente con masa nai, abundante auga e unha longa fermentación e cocción, en forno de pedra ou outro que resista altas temperaturas.
Todo isto dálle ese cheiro tan característico, que che fai salivar cando fumea recentemente feito, e que lle dá un sabor moi marcado a trigo e algo acedo.
Canto dura o pan galego? Pois grazas a esta elaboración, mantense crocante e esponxoso máis de 48 horas. Así que o podes comer mesmo despois de 3 días e seguirá sabendo a gloria.
E en canto a tipos de pan galego pola súa forma, tes para elixir:
- Bolo: tamén se lle chama “hogaza” e varía o seu tamaño e peso, atoparalo ás veces cun pequeno moño encima.
- Bola: non confundir co anterior, a bola é máis aplanada e redondeada. Tamén se lle coñece como torta.
- Rosca: redonda e diferente grosor, cun buraco no medio.
- Barra: de forma alongada e tamaño variable.
A partir de aquí, cada sitio de Galicia faino dunha forma especial: a miga máis ou menos compacta, diferentes tipos de amasado, auga etc.
Imos ver os principais tipos de pan galego por zonas de Galicia.
Pan de Cea
Este tipo de pan galego conta coa súa propia Indicación Xeográfica Protexida (IXP) Pan de Cea e a súa orixe vén de San Cristovo de Cea e do Mosteiro Cisterciense de Santa María A Real de Oseira.
A clave deste pan atópase no amasado, que se realiza en varias fases de forma artesanal, como se facía antes.
Empézase co amasado da fariña, da que o 50% é de trigo galego ou do país, auga, sal e masa nai que obteñen do amasado da anterior fornada. Este amasado faise a man durante unha hora.
Déixase repousar a masa cuberta uns 45 ou 60 minutos, despois do cal se divide a masa e vólvese a amasar durante unha media hora. Engádese ao forno para que coza uns 120 minutos e despois toca arrefriar en listóns de madeira durante unha hora.
Como identificas este pan galego? Pola súa forma longa e redonda nos extremos, cunha división no medio. Podes velo en formato peza ou “poia”, de 1 quilo aproximadamente, ou media peza ou “molete”, de medio quilo máis ou menos.
No mes de xullo celébrase unha festa na súa honra, a popular Festa de Exaltación do Pan de Cea.
Pan de Carral
Antigamente o trigo que se empregaba para elaborar o pan nesta localidade coruñesa era cultivado no Val de Barcia.
Á hora de moer o trigo do país empregábanse pedras finas e mesturábase con masa nai doutras fornadas ou unha propia que elaboraban. E isto, xunto coa cocción do pan, que antes se facía en fornos de leña, logrou que o pan de Carral se distinguise doutros.
Recoñecerás este pan galego pola súa forma de bolo con moño ou “molete”.
E a súa homenaxe ten cada mes de maio na Festa do Pan de Carral.
Pan de Ousá
A parroquia de San Xiao de Ousá, no concello de Friol, elabórase un tipo de pan galego moi característico.
O pan de Ousá distínguese pola súa codia máis escura e pola súa miga compacta e húmida, que se consegue con trigo do país, centeo e millo, moídos en muíños tradicionais. O tempo de amasado é longo, ata unha hora e media e a cocción realízase en forno de leña.
A súa exaltación ten lugar en marzo, acompañado doutro produto estrela da zona, na Feira do Queixo de Friol e Pan de Ousá.
Pan de Neda
A orixe do pan de Neda remóntase á Idade Media, época na que a localidade coruñesa contaba con multitude de muíños ao pé do río Belelle, cunha auga de gran calidade.
Aínda que hoxe en día xa non se segue moendo nos muíños de auga e incorporáronse as novas tecnoloxías no proceso de elaboración do pan, en Neda seguen amasando a man e empregando trigo galego.
Cunha miga consistente e sabor potente, este pan galego ten unha longa duración. E a súa exaltación celébrase no mes de setembro na Festa do Pan de Neda.
Pan de broa
Non está vinculado a unha zona de Galicia concreta, o pan de broa faise en toda a comunidade e é, sen dúbida, un dos pans galegos máis característicos.
Fariña de millo principalmente, cun pouco de trigo do país ou centeo, e masa nai son os ingredientes fundamentais. A miga é moi compacta, ten un certo sabor doce e dura moitos días.
E para acompañar as sardiñas en San Xoán non hai mellor pan.
E agora a pregunta do millón: Cal é o mellor pan de Galicia?
Mellor pan de Galicia
Difícil decantarse por un destes pans galegos porque todos saben de marabilla. Pero Ruta Española del Buen Pan busca cada ano a excelencia de cada comunidade e entrega os prezados galardóns.
O recoñecemento ao mellor pan de Galicia, a Miga de Ouro de Galicia, osténtaa o obradoiro Diego Martín de la Rosa, da panadería PanDemonium de Vigo, e o seu pan pagés especial.
Cal será o próximo?
Fonte imaxe de cabeceira: Consello Regulador Pan de Cea